Ks. Jan Żuk był kapłanem Archidiecezji Mohylewskiej, ale został wyświęcony w Wilnie i aż do swego wywiezienia na Sybir pracował w archidiecezji wileńskiej.

 Księża parafii w Miorach

Wiosną 1939 r. ks. Żuk otrzymał nominację na proboszcza parafii Plusy w dekanacie brasławskim, tuż przy granicy z Łotwą. Była to parafia licząca ponad 4000 wiernych z pięknie położonym, nad jeziorem, murowanym kościołem. Ludność była w olbrzymiej większości katolicka. Na wioskach było trochę napływowych staroobrzędowców, a w samych Plusach - Żydów. Była to kraina jezior, z których największe było jezioro Snudy (ponad 22km 2), leżące w południowej części i wokół niego od strony zachodniej i północnej leżały wsie należące do tej parafii. Od północy i zachodu parafia opierała się o granicę państwową z Łotwą. Nie długo dane było tu ks. Żukowi pracować normalnie. Wybuchła II wojna światowa. Ziemie te znalazły się pod władzą sowiecką i nastały nowe porządki. Rozpoczęła się gehenna narodowa i religijna. Niektórzy parafianie radzili ukrycie się bądź ucieczkę. Ksiądz pozostał na swoim stanowisku i służył pomocą duszpasterską oraz podtrzymywał na duchu swoich parafian.

W czerwcu 1940 r., w czasie kolejnej wielkiej wywózki ludności z Kresów na Wschód, został zabrany z domu i wywieziony najpierw do punktu „zbornego”. Być może był to Berezwecz. Ze stacji kolejowej wywieziono bydlęcym pociągiem razem z wieloma innymi więźniami w głąb Związku Sowieckiego. Widząc straszne przygnębienie, wprost rozpacz współwięźniów w wagonie, zaintonował śpiew „Po Twoją obronę”, a potem starał się podnieść na duchu. Przez trzy tygodnie strasznej podróży na Sybir apostołował modlitwą i słowami pociechy ewangelicznej. Dowieziono ich do stacji Krasnojarsk. Stąd skierowano go do pracy w kołchozowej stajni, gdzie opiekował się końmi. Zimą ciężko zachorował na zapalenie płuc. Wyratował go z tego życzliwy lekarz, dzięki któremu prawdopodobnie po chorobie otrzymał lżejszą pracę, został wartownikiem przy magazynach zbożowych. Jesienią 1941 r. został przeniesiony do ciężkiej pracy fizycznej w tartaku. Tu pewnego zimowego wieczoru w obozie na prośbę współwięźniów, w których obudził wiarę i nadzieję, rozgrzeszył ich, a potem podany przez nich czarny chleb konsekrował i udzielił im Komunię świętą. To zdarzenie wspominał ze wzruszeniem, jako swoją pierwszą obozową Eucharystię i budował się duchową postawą swoich współwięźniów.

Pod koniec lata 1943 r. ks. Żuka przewieziono do innego miejsca przymusowej pracy, oddalonego od Krasnojarska o ponad trzy tysiące kilometrów obozu Ust-Port, nad rzeką Jenisej, ponad 100km od Norylska. Było to już za kołem polarnym i praca w tutejszym tartaku była o wiele cięższa niż koło Krasnojarska. Mrozy nawet ponad 40 stopni i wyczerpująca, ponad siły praca. Sam ufał w Boże Miłosierdzie i Bożą Opatrzność i tę nadzieję przekazywał współbraciom niedoli. Umiłowaną jego modlitwą była modlitwa św. Bernarda „Pomnij o Najświętsza Panno Maryjo...”. Stąd też napisał pierwszy list do brata Franciszka, który mieszkał w rodzinnych Maciukach i ten list otrzymał w lutym 1945 r. Rodzina odtąd wysyłała listy i paczki, ale niestety, nie docierały one do ks. Jana. Jemu zaś pozwolono na lżejszą pracę w fabryce konserw koło Ust-Portu. Po 6 latach poniewierki w Ust-Porcie, przeniesiono ks. Żuka do Kańska w Krasnojarskim Kraju. Wycieńczony ciężką pracą w warunkach podbiegunowych w Kańsku znowu rozpoczął pracę w tartaku, gdzie ponownie zachorował na zapalenie płuc i przez trzy miesiące przebywał w szpitalu. Po powrocie do zdrowia otrzymał lżejszą pracę, został dozorcą w tymże tartaku. Stąd po roku pobytu został przeniesiony do Abanu, niedaleko od Kańska, gdzie pracował w lesie, a potem w biurze jako kasjer.

Po śmierci Stalina, gdy zelżał reżim, nawiązał korespondencję z rodziną i księżmi, którzy wspierali go finansowo. Nabył wówczas domek o jednym pokoiku i w nim rozpoczął odprawiać Mszę świętą. Wszystko potrzebne do tego przysłali mu jego koledzy, księża z Archidiecezji Wileńskiej. Korespondencja z rodziną spowodowała, że jego bratanica, Leokadia, przyjechała do niego do Abanu i odtąd opiekowała się nim.

Gdy w 1955 r. władze sowieckie wydały dekret pozwalający na repatriację Polaków do Polski, ks. Żuk rozpoczął starania o wyjazd do ojczystego kraju. Mimo trudności, otrzymał pozwolenie i 9 XII 1955 r. odjechał pociągiem z Abanu, by 2 I 1956 r. znaleźć się Białymstoku u swego brata Antoniego. Po kilkumiesięcznej kuracji udał się do biskupa siedleckiego Ignacego Świrskiego, który przyjął go do pracy w diecezji siedleckiej, mianując proboszczem parafii Żeszczynka w dekancie wisznickim. Tu pracował do 1967 r., kiedy to przeszedł w stan spoczynku i osiadł w Rossoszu. Póki sił starczało dalej udzielał się w kościele . Opiekowała się nim dalej jego dzielna bratanica Leokadia Żuk. Zmarł 23 III 1974 r. i został pochowany na cmentarzu w Rossoszy obok innego kapłana, ks. Stanisława Forysia, byłego proboszcza tej parafii i więźnia Oświęcimia i Dachau.

Suchy biogram nie oddaje tego wszystkiego, co przeżył omawiany kapłan. 20 lat pracy w różnych parafiach Archidiecezji Wileńskiej, 15 i pół roku poniewierki na Syberii, potem posługa duszpasterska w diecezji siedleckiej. Musiał być mocny duchem, skoro, mimo przeżyć łagrowych, dożył jubileuszu 50-lecia kapłaństwa i był czynny do ostatnich prawie swoich dni. Pan Bóg dał mu łaskę odprawienia Mszy świętaj nawet w dniu, w którym powołał go do siebie.

Ks. Tadeusz Krahel